بررسی تحلیلی مکتب هنری شیراز با استناد به آرایه‌های نسخ خطی
نویسنده
چکیده مقاله:
کتاب‌آرایان ایرانی با توجه به سابقه‌ای که پیش از ظهور اسلام در نقاشی داشتند، از سده‌های چهارم و پنجم هجری به بعد برای لذت بخشیدن به جان و روح انسان، نخست مصحف‌ها و سپس نسخه‌های دیگر خطی را مذهَّب و مصوَّر ساختند. در ابتدا نقوش به کار رفته در حوزه کتاب‌آرایی ایرانی‌ـ اسلامی ساده و مطلق با رنگ‌های محدود و به‌ویژه زر ناب بود و از قرن ششم هجری به بعد عناصر رنگی متنوع دیگر اضافه شد. از این زمان به بعد سبک‌ها و مکتب‌های هنری متعددی همچون شیراز، هرات، تبریز و اصفهان پدید آمد که هر کدام از ویژگی‌های متمایز و منحصر به فردی برخوردار بود. از مهم‌ترین و فعال‌ترین مراکز نگارگری و تذهیب ایران از اواسط قرن هشتم هجری تا پایان سدۀ چهاردهم، مکتب شیراز بوده است. هنرمندان شیراز براساس تجارب گذشتگان، هنر نگارگری و تذهیب و رنگ‌آمیزی را ادامه دادند و در دوره‌های مختلف نیز نوآوری‌هایی بر آن افزودند. در دوران آل اینجو و آل مظفر (قرن هشتم هجری) تذهیب مکتب شیراز در آغاز ساده و با رنگ اصلی مایۀ طلایی و آبی لاجورد بود و کم‌کم در کیفیت خطاطی و سبک خوشنویسی، نوع و کیفیت کاغذ و رنگ‌مایه تحولاتی به وجود آمد. در دورۀ تیموری رنگ‌ها متنوع‌تر، پخته‌تر و لطیف‌تر شد و متون ادبی و علمی هم مورد تزئین قرار گرفت. در دورۀ صفویه طرح‌های اسلیمی همراه با برگ‌های ریز و پیچیده با شاخ و برگ در خطوط ظریف و جذاب افزوده شد. در دورۀ زندیه تنوع رنگی بیشتر و رنگ‌ها تند و دقت در آن‌ها کم شده و از عناصر تزئینی بیشتر استفاده شده است. مکتب شیراز در عهد قاجار به اوج و درخشش کم‌نظیر خود رسید.
منابع مشابه
مکتب هنری شیراز در نسخ خطی ایران
بیان جنبه های هنری نسخه های خطی نیازمند تخصص فنی و حرفه ای است. کتاب مکتب هنری شیراز در نسخ خطی ایرانی می تواند به عنوان یک منبع آموزشی تخصصی در این حوزه مورد استفادۀ اساتید، پژوهشگران، فهرست نگاران، و دانشجویان قرار گیرد. در این اثر، نقاشی و تذهیب ایرانی ـــ اسلامی مکتب هنری شیراز از بدو ظهور تا اوج تکامل و کتاب آرایی در ایران در دوره های مغول، تیموری، صفوی، افشاریه، زندیه، و قاجار به طور جداگ...
متن کاملبررسی فهرستنویسی نسخ خطی و چاپ سنگی در ایران با استناد به 5 کتابخانه بزرگ و ارائه الگوی مشترک واحد
اهداف پژوهش: بررسی وجوه اشتراک و افتراق فهرستنویسی نسخه‌های خطی و چاپ سنگی در کتابخانه‌های بزرگ ایران و ارائه الگوی واحد با طراحی و پیشنهاد کاربرگه مشترک فهرستنویسی نسخه‌های خطی و کتب چاپ سنگی. روش‌شناسی: در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده و ابزار گردآوری داده‌ها سیاهه وارسی است. یافته‌ها: میزان اشتراک عناصر فهرست ...
متن کاملمطالعه وبازیابی چوب چوگان با استناد بر نگاره ها و نسخ خطی دوره تیموری
چوگان ورزش و بازی‌ای است باستانی و منسوب به سرزمین ایران، که باوجود پیشینه‌ای دیرین، اطلاعات مکتوب اندکی پیرامون قوانین و ابزار و ادوات آن وجود دارد. چنین به نظر می‌رسد که استقبال حکمرانان تیموری از چوگان کم شده و بیشتر معطوف به بازسازی کشور باشد که با توجه به قرابت زمانی دوره تیموری با چپاول مغول در دوره ایلخانی امری منطقی است و توجه روزافزون دربار تیموری را به معماری و هنرهای وابسته به آن در ...
متن کاملشمایلنگاری تصاویر نسخ خطی مکتب بغداد نمونه مطالعاتی ورقه و گلشاه
روش‌های مطالعه و تحلیل تصاویر در مطالعات هنر و تاریخ هنر اهمیت بسیاری دارند. شمایل‌نگاری به‌عنوان یک رویکرد غیر تاریخی، در تحلیل‌هایش تأکید خود را بر عناصر شکلی قرار می‌دهد که در مقابل عناصر محتوایی قرار می‌گیرند. شکل به‌عنوان نمود بیرونی یک اثر، مخاطب را به درک مفهوم یا معنی نهفته در آن راهنمایی می‌کند و دریچه ورود به محتوا است. نگارگری به‌عنوان عنصری تزئینی در بناها و نسخ خطی برای انتقال پیام...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 52
صفحات 191- 238
تاریخ انتشار 2013-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023